Ireneusz Uszok: Na początek może pytanie, co reguluje Społeczna Inspekcja Pracy, czy jest to swoiste przedłużenie Państwowej Inspekcji Pracy?

Zbigniew Warzecha ZSIP: Społeczna Inspekcja Pracy działa na podstawie Ustawy z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy. (Dz. U. z dna 30 czerwca 1983r.).

Ustawa o SIP jest bardzo dobrze opracowana i daje możliwości nadzoru i kontroli oraz systematyczną poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, zapewnianiając związkom zawodowym niezbędne narzędzia do sprawowania skutecznej kontroli prawa pracy. Co do Państwowej Inspekcji Pracy to zawsze powtarzam z uśmiechem, że jest to przedłużenie  ręki PIP.

- W takim razie co trzeba zrobić,  aby zostać takim Społecznym Inspektorem Pracy w Zakładzie, czy trzeba posiadać jakieś specjalne uprawnienia?

- Społecznym Inspektorem Pracy może zostać każdy kto spełnia wymagania Regulaminu Wyborczego opracowanego przez związki zawodowe, bo to głownie jest wyznacznik prawny, aby zostać Społecznym Inspektorem Pracy, ale warto również dodać, że osoba, która ubiega się na tak ważne i odpowiedzialne społeczne stanowisko powinna posiadać niezbędną wiedzę oraz umiejętności, aby współdziałać z pracownikami i służbami BHP oraz pracodawcą. Natomiast, aby zostać Zakładowym Społecznym Inspektorem Pracy winna jest już akceptacja oddziałowych i zmianowych (grupowych) Społecznych Inspektorów Pracy, to oni tak jakby wyznaczają i akceptują osobę, która będzie stała na straży bezpieczeństwa.

- Czy Społeczny Inspektor Pracy powinien posiadać szczególne cechy charakteru?

- Oczywiście, że tak. Cechy charakteru jak i predyspozycje są bardzo ważne w tej funkcji. Społeczny Inspektor Pracy powinien być nieugięty, odważny i nie zależy mu na własnej karierze. Od siebie bym dodał, że musi być dobrym policjantem. Tylko takie predyspozycje pozwalają dbać o dobro pracowników oraz zakładu pracy i najważniejsze o ich bezpieczeństwo, a to przecież jest najważniejszy aspekt, kiedy dochodzi do starcia między SIP, a pracodawcą. Po prostu musimy być całkowicie niezależni, zarazem nieugięci.

- Czy Społeczna Inspekcja Pracy może wydać jakieś zalecenia do wykonania?

- Ależ oczywiście że tak, a nawet powinna wszędzie tam, gdzie poddawane pod wątpliwość jest bezpieczeństwo pracownika. Społeczna Inspekcja Pracy to, jak można powiedzieć jest grupa pracowników, gdyż składa się z mojej skromnej osoby oraz oddziałowych i zmianowych Społecznych Inspektorów Pracy. Każdy z nich czuwa nad swoim rejonem, oddziałem czy częścią zakładu, w którym pracujemy. Każdy oddział, dział posiada oddziałową, działową książkę kontroli, do której wpisuje się wszystkie wątpliwości czy uchybienia, tj. uwagi, które powinny zostać niezwłocznie wykonane przez pracodawcę. W książce oddziałowej, działowej, o której wcześniej wspomniałem  powinno znaleźć się również wyjaśnienie kierownika oddziału czy działu, zawierające w jaki sposób uwaga zostało wykonana. Co do wydania zalecenia to już jest rola Zakładowego SIP, gdzie takowe zalecenie wpisuje do zakładowej księgi zaleceń, na które pracodawca ma  możliwość wniesienia sprzeciwu do PIP lub je wykonać. 

- Czy w razie niewykonania takiego pisemnego zalecenia, mogą zostać wyciągnięte jakieś konsekwencje?

- Tak, oczywiście. Zakładowy SIP ma podstawę prawną, tj. zgłoszenia pisemnego lub telefonicznego organowi jakim jest Państwowa Inspekcja Pracy i wszelkie problemy są tam rozpatrywane. Dlatego wszyscy powinni wiedzieć, że z Zakładowym SIP oraz Oddziałowymi, Zmianowymi SIP nie powinno wchodzić się w konflikty.

- No dobrze skoro SIP jest taki niezależny to czy ze strony Pracodawcy nie grożą mu jakieś sankcje? Przecież wiemy, że funkcja ta jest niewygodna z punktu widzenia Pracodawcy.

- Tak jak wcześniej już podkreślałem SIP musi być niezależny i nieugięty, bo tylko taka postawa jest gwarantem wykonania zaleceń oraz uwag przez pracodawcę. Oprócz tego każdy Społeczny Inspektor Pracy posiada ochronę prawną zawartą w ustawie o SIP.

- Co głównie należy do codziennych obowiązków SIP?

- Praktycznie codziennie borykamy się ze zwykłymi problemami pracowników, kontrolujemy stan bezpieczeństwa maszyn i urządzeń przez różne kategorie, bierzemy udział w zespołach powypadkowych, które jak wiemy w pracy na dole są chlebem powszednim. Dbamy o prawidłowe narzędzia jak i odpowiednie środki indywidualnej ochrony osobistej, odzieży roboczej oraz obuwia roboczego, które gwarantują bezpieczeństwo. Bierzemy czynny udział w komisjach ds. bezpieczeństwa, które mają na celu poprawę stanu bezpieczeństwa w zakładzie, itd.

- Czy wypadkowość na KWK Piast-Ziemowit, Ruch - Piast jest duża?

- Odniosę się tak do pytania: moją domeną pełniąc funkcję Zakładowego SIP jest, aby każdy pracownik, który przychodzi na szychtę w przenośni wchodził i opuszczał zakład cały i zdrowy. Z pełną odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że za mojej kadencji ta przykra statystyka z roku na rok będzie się zmniejszać. Będzie to duży powód do satysfakcji, gdyż człowiek ma świadomość, że robi coś dla dobra innych, a jeśli dodać fakt, że czyjeś bezpieczeństwo rośnie dzięki naszej wspólnej pracy, to tym bardziej człowiek dostaje większego zapału do szukania rozwiązań poprawy bezpieczeństwa. Trzeba również podkreślić, że Społeczna Inspekcja Pracy to nasza wspólna sprawa i trud, który wspólnie wkładamy w utrzymanie zdrowia i bezpieczeństwa jest naszym dobrem. Mam nadzieję, że tak pozostanie jeszcze przez długi czas.

- W takim razie bardzo dziękuję za poświęcony czas i udzielone informacje.

- Mnie również było bardzo miło, że mogłem się podzielić moim doświadczeniem zawodowym. Poza tym zawsze uważałem, że promowanie Społecznej Inspekcji Pracy jest moim priorytetem.