scenariusz konsolidacji branży.

Jest pięć propozycji. Pierwszy mówi o integracji na bazie PGG, po wykupieniu 100 proc. jej akcji przez Skarb Państwa. Drugi o integracji na bazie PGG, po wykupieniu 100 proc. akcji PGG, Taurona Wydobycie oraz udziałów Węglokoksu Kraj przez Skarb Państwa. Kolejny mówi o utworzeniu nowej spółki, która wykupiłaby 100 proc. akcji PGG, Taurona Wydobycie oraz Węglokoksu Kraj. Czwarty scenariusz proponuje integrację na bazie Węglokoksu S.A, albo Węglokoksu Kraj. Z kolei piąty scenariusz zakłada zakup aktywów: PGG, Taurona Wydobycie oraz Węglokoksu Kraj. Pod względem prawnym preferowany jest pierwszy scenariusz. A który zostanie przyjęty? Na dzień dzisiejszy to wróżenie z fusów. Podczas rozmów w Katowicach udało się zaś  zatwierdzić

nowe inwestycji w nowoczesne technologie węglowe.

Do czasu osiągnięcia przez Polskę neutralności klimatycznej nasz kraj  chce wykonać kilka przedsięwzięć. Jest jednak zastrzeżenie, że na każde musi się zgodzić Komisja Europejska w zakresie pomocy publicznej. Strona rządowa ma zaproponować  lokalizację i zapewnić warunki do  rozpoczęcia tych inwestycji do końca 2022 roku. Zaś mają być one oddane do użytku najpóźniej w 2029 roku. Finanse będą pochodzić ze środków krajowych jak i unijnych. Chodzi o następujące przedsięwzięcia:

- budowa instalacji do zgazowywania węgla w technologii IGCC z członem do wychwytu dwutlenku węgla oraz jego magazynowanie (CCS);

- budowa infrastruktury do transportu wychwyconego dwutlenku węgla do podziemnego magazynu;

- budowa, dostosowanie podziemnych magazynów do składowania wychwyconego dwutlenku węgla w górotworze;

- budowa instalacji o skali przemysłowej do produkcji niskoemisyjnego paliwa węglowego, którego wykorzystanie będzie dozwolone w gospodarstwach domowych do roku 2040;

- budowa instalacji o skali przemysłowej do zgazowywania węgla do metanolu;

- budowa instalacji o skali przemysłowej do wytwarzania (wychwytywania) wodoru z gazu koksowniczego;

- budowa instalacji o skali przemysłowej do zgazowywania węgla do syntezowego gazu ziemnego (SNG) z członem do wychwytu dwutlenku węgla oraz jego magazynowanie (CCS).

Są już również ustalone zręby

osłon socjalnych dla pracowników kopalń.

W ramach planowanych zmian organizacyjnych w górnictwie będzie możliwość skorzystania z instrumentów osłonowych i należnych z tego tytułu świadczeń socjalnych, przez pracowników, którzy w okresie likwidacji kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części, nie posiadają uprawnień emerytalnych. Chodzi o: urlop górniczy, urlop dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla i jednorazową odprawę pieniężną. W przypadku urlopu górniczego, będą mogły skorzystać z niego osoby, którym brakuje do emerytury nie więcej niż 4 lata. Skorzystać z urlopu dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla będą mogły osoby, którym brakuje do emerytury nie więcej niż 3 lata. Natomiast do osób, które nie spełniają warunków do skorzystania z urlopów górniczych i przeróbkarskich zostanie skierowany instrument osłonowy w postaci jednorazowej odprawy pieniężnej. Będzie on przeznaczony dla pracowników zatrudnionych na powierzchni kopalni, w tym w zakładzie mechanicznej przeróbki węgla, i posiadających staż pracy w przedsiębiorstwie górniczym co najmniej 1 rok, a także dla pracowników zatrudnionych pod ziemią i posiadających staż pracy pod ziemią również co najmniej 1 rok. Skorzystanie z osłon będzie dobrowolne. Osoby, które nie zdecydują się na urlop górniczy lub przeróbkarski, czy też nie zechcą skorzystać z jednorazowej odprawy pieniężnej, będą alokowane na inne kopalnie. Kolejną opcją zatrudnienia będzie przejście wraz z majątkiem do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. i praca przy likwidacji kopalni. Będę też alokacje pracowników w ramach spółek. Wszystko po to, żeby restrukturyzacja w jak najmniejszym stopniu dotknęła pracowników. Wszystkie powyższe rozwiązania mają na celu zabezpieczenie pracowników przed utratą pracy lub źródła utrzymania. Korzystający z urlopu górniczego lub przeróbkarskiego nie będą świadczyć pracy, ale będą w tym czasie otrzymywać świadczenie socjalne, a po nabyciu uprawnień emerytalnych i zakończeniu urlopu - emeryturę.

W ramach umowy społecznej udało się także dojść do konsensusu odnośnie

funduszu transformacyjnego.

Powołanie specjalnego Funduszu Transformacyjnego ma skoordynować transformację terenów pogórniczych z transformacją województwa śląskiego. Strona rządowa uzależnia udział puli środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji UE dla województwa śląskiego od ostatecznej decyzji Komisji Europejskiej (KE) co do ilości regionów w Polsce które będą  objęte wsparciem. Na podstawie projektu Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027, która będzie przedmiotem negocjacji z KE, strona rządowa przewiduje, że Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (FST) będzie w całości zarządzany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Udział województwa śląskiego w FST wyniesie - w przypadku 3 regionów - conajmniej wsparcie na poziomie 70% puli środków ( 2,886750 mld EUR), a - w przypadku 6 regionów – odpowiednio będzie to odpowiednio co najmniej 50%  puli środków, ale conajmniej 2,066 mld EUR. Jeśli alokacja, w przypadku zwiększenia alokacji FST UE w programie ulegnie zwiększeniu powyższe kwoty dla województwa śląskiego zostaną proporcjonalne powiększone. Na potrzeby koordynacji transformacji województwa śląskiego  z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji oraz innych funduszy ze środków Unii Europejskiej  powołana zostanie Rada Koordynacyjna ds. Sprawiedliwej Transformacji. Zostanie ona umocowana w ramach Komitetu Koordynacyjnego ds. Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027. Przedstawiciele Rady Koordynacyjnej wejdę w skład Komitetów Monitorujących programów krajowych. Określone przez Radę Koordynacyjną działania i konkursy w ramach krajowych programów operacyjnych jako źródła finansowania transformacji województwa śląskiego będą włączane do Programu dla Śląska i systematycznie monitorowane w ramach prac Rady Wykonawczej ds. Programu dla Śląska." W skład Rady Koordynacyjnej wejdą przedstawiciele: rządu, samorządu województwa śląskiego, gmin górniczych, strony społecznej – sygnatariuszy niniejszej umowy i pracodawców ze Śląska.

Umowa społeczna przewiduje, że zostanie również powołany, poprzez specjalną ustawę,

Śląski Fundusz Rozwoju SA,

którego celem będzie odbudowa potencjału gospodarczego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Ustawa powołująca Śląski Fundusz Rozwoju wejdzie w życie do 30 czerwca 2021 roku. W organach nadzorczych Śląskiego Funduszu Rozwoju znajdą się m.in. przedstawiciele gmin górniczych oraz przedstawiciele reprezentatywnych organizacji związkowych. Akcje w funduszu obejmą: Polski Fundusz Rozwoju SA, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Bank Gospodarstwa Krajowego oraz skarb państwa. Fundusz zostanie zasilony środkami pochodzącymi z opłat górniczych i geologicznych wpłacanymi do NFOŚiGW. W 2021 roku otrzyma z tej puli minimalnie 50 mln złotych w kolejnych latach otrzymywać będzie całą kwotę jak jest pobierana od podmiotów usytuowanych w województwie śląskim. Kapitał początkowy Funduszu zostanie ustalony na min. 500 mln zł. Fundusz otrzyma dodatkowo mechanizmy gwarancyjne w wartości min. 1 mld złotych Do Funduszu zostanie wprowadzone jako spółki córki: Spółka Restrukturyzacji Kopalń SA i TFS Silesia sp. z o.o. Do specjalnie utworzonej spółki córki Funduszu – Śląskiego Funduszu Ziemskiego SA zostaną wprowadzone tereny pokopalnianie oraz tereny poprzemysłowe uwalniane w procesie likwidacji kopalń. Zgromadzona ziemia podlegać będzie komercjalizacji, a przede wszystkim stanie się źródłem terenów pod zaplanowane niniejszą umową inwestycje. W organach nadzorczych i zarządzających Śląskiego Funduszu Rozwoju SA znajdą się m.in. przedstawiciele gmin górniczych oraz przedstawiciele reprezentatywnych organizacji związkowych. Po jednym przedstawicielu w składzie Rady Nadzorczej i jednym w składzie Zarządu, zarówno w samym Funduszu jaki spółkach córkach.

Nowy system wsparcia sektora górnictwa węgla kamiennego

opierać się będzie na pokrywaniu kosztów nadzwyczajnych oraz dopłatach do redukcji zdolności produkcyjnych. Udzielanie pomocy na pokrycie kosztów nadzwyczajnych przez SRK będzie nadal kontynuowane. Obok tego już istniejącego systemu będzie funkcjonował nowy, planowany obecnie system wsparcia. SRK będzie nadal prowadziła likwidację kopalń na warunkach ww. programu pomocowego, w odniesieniu do kopalń aktualnie objętych tym programem, a likwidacja kolejnych jednostek będzie mogła być prowadzona również przez inne konkretne przedsiębiorstwo górnicze, wyznaczone przez Skarb Państwa. Jednocześnie planuje się udzielanie dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych dla jednostek wydobywczych. Przedsiębiorstwo prowadzące likwidację kopalni będzie mogło korzystać z dotacji na pokrywanie kosztów wynikających z tej likwidacji.  Koszty pokrywane w ramach tego wsparcia będą określane jako koszty nadzwyczajne. Pokrywanie tych kosztów następować będzie z dotacji w zakresie i na zasadach podobnych jak w przypadku SRK, a podstawą udzielania tej dotacji będzie Ustawa i akty wykonawcze do tej ustawy. Przedsiębiorstwo wyznaczone do wdrożenia nowego systemu wsparcia górnictwa węgla kamiennego będzie obowiązane do stopniowego wygaszania zdolności produkcyjnych kopalń i w efekcie do zamknięcia jednostek produkcyjnych. Wygaszanie to będzie następowało według przyjętego harmonogramu. Do czasu zamknięcia produkcji w danej jednostce produkcyjnej, zgodnie z przyjętym harmonogramem, kopalnia ta będzie korzystać z dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych, z uwzględnieniem zaakceptowanych w tym zakresie zasad.

Rząd zaakceptował również ustalenia z porozumienia wrześniowego odnośnie terminarza likwidacji poszczególnych kopalń, o czym „Górnik” już pisał, a o co zabiegały związki zawodowe widząc zmożony atak na zbyt powolne wygaszanie prowadzony przez ekologów i unijnych polityków.  Cały ten proces wygaszania kopalń rozpoczyna się w 2021r likwidacją Ruchu Pokój w Rudzie Śląskiej, a kończy w 2049r  likwidacją kopalni ROW Ruch Chwałowice i Ruch Jankowice oraz kopalni Sobieski i Janina, które należą obecnie do Taurona Wydobycie.