Zgodnie z ustawą o emeryturach pomostowych, prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku.

Zgodnie z ustawą o emeryturach pomostowych, prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się.

Za prace w szczególnych warunkach uznano prace:

• pod ziemią;
• na wodzie;
• pod wodą;
• w powietrzu;
• w warunkach gorącego mikroklimatu;
• w warunkach zimnego mikroklimatu;
• bardzo ciężkie prace fizyczne;
• w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego,
• ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym;

Za prace o szczególnym charakterze uznano między innymi prace:

• pilotów statków powietrznych (pilot, instruktor);
• kontrolerów ruchu lotniczego;
• maszynistów pojazdów trakcyjnych;
• funkcjonariuszy straży ochrony kolei;
• kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym;
• kierowców pojazdów uprzywilejowanych;
• operatorów żurawi wieżowych, do obsługi, których są wymagane uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne oraz dźwignic portowych;
• personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru;

Prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełni łącznie następujące warunki:

• urodził się po 31 grudnia 1948 r.;
• ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
• osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
• ma co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) stażu ubezpieczeniowego (okresy składkowe i nieskładkowe);
• wykonywał przed 1 stycznia 1999 r. prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, która jest wymieniona w dotychczasowych przepisach lub w nowych wykazach prac,
• wykonywał po 31 grudnia 2008 r. pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która jest wymieniona w nowych wykazach prac;
• nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.